تاريخچه صنعت چاپ در جهان

تقريبا اكثر تاريخ نويسان اختراع ثبت نوشتار و مكتوب نگاري را به چيني ها نسبت مي دهند . صنعت چاپ اولين بار در چين زمان سلســله ى تانگ (قرون اول تا سوم هجري) به طريقي ساده اختراع شد و در طي زمان رو به تكامل نهاد. پي شينگ مخترع چيني براي در حدود سال‌ها ي 1051 و 1058 براي اولين بار حروفي را معرفي كرد كه با نشستن در كنار يكديگر مي توانستند بيان كننده ي مفهومي باشند. پي شينگ اين حروف را از گل رس ساخته بود. در نقطه اي ديگر از دنيا در سال 1440 ميلادي فردي به نام گوتنبرگ كه به پيشه زرگري نيز مشغول بود با استفاده از پيشه و هنر خود تحولي در ثبت نوشتار ايجاد نمود.او كه اطلاعي از اختراع چيني ها نداشت با تكيه بر خلاقيت و استعداد خود حروف قابل انتقال را اختراع كرد. او بر خلاف چيني ها حروف خود را از تركيب سرب و آنتيموان به دست آورد.

گوتنبرگ با دانش زرگري خود به گونه اي سرب و آنتيموان را با يكديگر تركيب نمود كه حروف بيش از حد سخت و نرم نباشند. او براي مركب چاپ هم فرمول مناسبي يافت و در واقع مي توان گفت گوتنبرگ با اختراع خود نامش را به عنوان اولين هاي صنعت چاپ در جهان ماندگار كرد. گوتنبرگ به تدريج، دستگاه چاپي اختراعي خود را تكميل كرد و ماشين چاپ با حروف سربي قابل انتقال به راه انداخت. از اين پس، صنعت چاپ به عنوان نقطه عطفي در تاريخ علمي و فرهنگي جهان، نقــش مهمي در ارتقاي وضعيت كمــي و كيفي مطبوعات ايفا كرد. اهميت صنعت چاپ اختراعي گوتنبرگ به حدي اســت كه آن را به عنوان يكي از عوامل زمينه ساز رنسانس قلمداد مي كنند.

سيستمي كه گوتنبرگ براي ثبت نوشتار اختراع كرد به علت استفاده از فلز گران قيمت بوده و فقط قشر اندكي از ثروتمندان در آن سده ها مي توانستند از آن بهره گيرند. تقريبا 20 سال پس از نخستين تلاش ها ي گوتنبرگ در امر چاپ ،اين صنعت با استفاده از سطوح برجسته در ونيز، فلورانس، پاريس و ليون در حدي مختصر و محدود رواج يافت.

300 سال پس از اختراع دستگاه چاپ گوتنبرگ، نمايشنامه نويسي آلماني به نام آلوئيس زنه فلدر، چاپ سنگي يا ليتو گرافي را درسال 1796 ميلادي اختراع كرد. هر سنگي كه متن يا تصوير با اين روش روي آن نقش مي بست ، براي چاپ حدود 750 نسخه عملكرد مطلوب داشت و پس از آن نقش روي سنگ قابل چاپ نبود.

با اين نگاه تاريخي و زيبا و جذاب حال مي توان از پيشينه چاپ در ايران سخن گفت.در بخش بعد اين نوشتار به تحليل و بررسي پيشينه صنعت چاپ در ايران خواهيم پرداخت.

تحليل و بررسي تاريخچه صنعت چاپ در ايران

اولين دستگاه چاپ در ايران در سده 690-693 هم زمان با حكومت ايلخانان و با هدف چاپ اسكناس آورده شد. سيستم عملكرد اين دستگاه و بر اساس پرس و حكاكي روي چرم استوار بود. اما به جرع مي توان گفت چاپ نوشتار و نامه و نامه نگاري و نشر كتاب با چاپ سنگي در عهد قاجاريان آغاز شد.

با آوردن اسم صنعت چاپ در ايران محال است اسم ميرزا صالح شيرازي به ميان نيايد. اگر چه درباره شروع چاپ سنگي در ايران روايات متعددي وجود دارد، اما اكثر تاريخ نويسان معتقدند چاپ سنگي را براي نخستين بار ميرزا صالح شيرازي در تبريز راه اندازي كرد. ميرزا صالح كه از سوي دولت ايران براي فراگيري هنرهاي جديد به اروپا رفته بود، به عنوان ره آورد سفرش يك دستگاه چاپ سنگي به ايران آورد و آن را در سال 1250 قمري راه انداخت.به عبارتي مي توان گفت صنعت چاپ در ايران از شهر تبريز و در دوره قاجاريان آغاز شده و سپس وارد تهران و اصفهان و ساير شهر ها شد.

پيشينه چاپ سنگي در ايران

چاپخانه سنگي و چاپ سنگي تقريبا بيش از 50 سال تنها روش چاپ در ايران بود و تا اواخر دوره قاجار ، هر چه در ايران چاپ مي شد، با روش چاپ سنگي صورت مي گرفت. البته ناگفته نماند كه هشت سال قبل از ورود چاپ سنگي به ايران چاپ سربي نيز راه اندازي شده بود، اما اين روش مستلزم زحمت و هزينه زيادي بود كه با ورود دستگاه چاپ سنگي موقتا كنار گذاشته شد ولي بعدها در اواخر دوره قاجار پس از اعمال تغييراتي در روش چاپ سربي مجددا حروف سربي و استفاده از آن رايج گرديد.

چاپ سربي جديد روش نسبتا ساده اي بود جالب است بدانيد در روش چاپ سربي كاغذ روي صفحه اي متشكل از حروف برجسته سربي و آغشته به مركب فشرده مي شد و بر اثر فشار، حروف بر صفحه كاغذ نقش مي بست. با ارائه اين روش حروف چيني روزنامه كه قبلا به صورت دستي انجام مي شد نيز با شيوه چاپ سربي به ساده تر شد.

در سال 1886 ميلادي با اختراع دستگاه حروف چيني خودكار لاينوتايپ شيوه چاپ سربي كنار گذاشته شد و جاي خود را به دستگاه الكترونيكي داد. دستگاه هاي الكترونيكي نيز از گذشته تا به امروز دچار تحول بسياري شده و صنعت چاپ را دگرگون كرده اند.

اميد واريم با ارائه اين نوشتار ارزشمند در وب سايت تام پرينت توانسته باشيم در باب آگاهي شما عزيزان در زمينه پيشينه صنعت چاپ در ايران و جهان گام مثبتي برداشته باشيم.

تاريخچه صنعت چاپ در جهان

تقريبا اكثر تاريخ نويسان اختراع ثبت نوشتار و مكتوب نگاري را به چيني ها نسبت مي دهند . صنعت چاپ اولين بار در چين زمان سلســله ى تانگ (قرون اول تا سوم هجري) به طريقي ساده اختراع شد و در طي زمان رو به تكامل نهاد. پي شينگ مخترع چيني براي در حدود سال‌ها ي 1051 و 1058 براي اولين بار حروفي را معرفي كرد كه با نشستن در كنار يكديگر مي توانستند بيان كننده ي مفهومي باشند. پي شينگ اين حروف را از گل رس ساخته بود. در نقطه اي ديگر از دنيا در سال 1440 ميلادي فردي به نام گوتنبرگ كه به پيشه زرگري نيز مشغول بود با استفاده از پيشه و هنر خود تحولي در ثبت نوشتار ايجاد نمود.او كه اطلاعي از اختراع چيني ها نداشت با تكيه بر خلاقيت و استعداد خود حروف قابل انتقال را اختراع كرد. او بر خلاف چيني ها حروف خود را از تركيب سرب و آنتيموان به دست آورد.

گوتنبرگ با دانش زرگري خود به گونه اي سرب و آنتيموان را با يكديگر تركيب نمود كه حروف بيش از حد سخت و نرم نباشند. او براي مركب چاپ هم فرمول مناسبي يافت و در واقع مي توان گفت گوتنبرگ با اختراع خود نامش را به عنوان اولين هاي صنعت چاپ در جهان ماندگار كرد. گوتنبرگ به تدريج، دستگاه چاپي اختراعي خود را تكميل كرد و ماشين چاپ با حروف سربي قابل انتقال به راه انداخت. از اين پس، صنعت چاپ به عنوان نقطه عطفي در تاريخ علمي و فرهنگي جهان، نقــش مهمي در ارتقاي وضعيت كمــي و كيفي مطبوعات ايفا كرد. اهميت صنعت چاپ اختراعي گوتنبرگ به حدي اســت كه آن را به عنوان يكي از عوامل زمينه ساز رنسانس قلمداد مي كنند.

سيستمي كه گوتنبرگ براي ثبت نوشتار اختراع كرد به علت استفاده از فلز گران قيمت بوده و فقط قشر اندكي از ثروتمندان در آن سده ها مي توانستند از آن بهره گيرند. تقريبا 20 سال پس از نخستين تلاش ها ي گوتنبرگ در امر چاپ ،اين صنعت با استفاده از سطوح برجسته در ونيز، فلورانس، پاريس و ليون در حدي مختصر و محدود رواج يافت.

300 سال پس از اختراع دستگاه چاپ گوتنبرگ، نمايشنامه نويسي آلماني به نام آلوئيس زنه فلدر، چاپ سنگي يا ليتو گرافي را درسال 1796 ميلادي اختراع كرد. هر سنگي كه متن يا تصوير با اين روش روي آن نقش مي بست ، براي چاپ حدود 750 نسخه عملكرد مطلوب داشت و پس از آن نقش روي سنگ قابل چاپ نبود.

با اين نگاه تاريخي و زيبا و جذاب حال مي توان از پيشينه چاپ در ايران سخن گفت.در بخش بعد اين نوشتار به تحليل و بررسي پيشينه صنعت چاپ در ايران خواهيم پرداخت.

تحليل و بررسي تاريخچه صنعت چاپ در ايران

اولين دستگاه چاپ در ايران در سده 690-693 هم زمان با حكومت ايلخانان و با هدف چاپ اسكناس آورده شد. سيستم عملكرد اين دستگاه و بر اساس پرس و حكاكي روي چرم استوار بود. اما به جرع مي توان گفت چاپ نوشتار و نامه و نامه نگاري و نشر كتاب با چاپ سنگي در عهد قاجاريان آغاز شد.

با آوردن اسم صنعت چاپ در ايران محال است اسم ميرزا صالح شيرازي به ميان نيايد. اگر چه درباره شروع چاپ سنگي در ايران روايات متعددي وجود دارد، اما اكثر تاريخ نويسان معتقدند چاپ سنگي را براي نخستين بار ميرزا صالح شيرازي در تبريز راه اندازي كرد. ميرزا صالح كه از سوي دولت ايران براي فراگيري هنرهاي جديد به اروپا رفته بود، به عنوان ره آورد سفرش يك دستگاه چاپ سنگي به ايران آورد و آن را در سال 1250 قمري راه انداخت.به عبارتي مي توان گفت صنعت چاپ در ايران از شهر تبريز و در دوره قاجاريان آغاز شده و سپس وارد تهران و اصفهان و ساير شهر ها شد.

پيشينه چاپ سنگي در ايران

چاپخانه سنگي و چاپ سنگي تقريبا بيش از 50 سال تنها روش چاپ در ايران بود و تا اواخر دوره قاجار ، هر چه در ايران چاپ مي شد، با روش چاپ سنگي صورت مي گرفت. البته ناگفته نماند كه هشت سال قبل از ورود چاپ سنگي به ايران چاپ سربي نيز راه اندازي شده بود، اما اين روش مستلزم زحمت و هزينه زيادي بود كه با ورود دستگاه چاپ سنگي موقتا كنار گذاشته شد ولي بعدها در اواخر دوره قاجار پس از اعمال تغييراتي در روش چاپ سربي مجددا حروف سربي و استفاده از آن رايج گرديد.

چاپ سربي جديد روش نسبتا ساده اي بود جالب است بدانيد در روش چاپ سربي كاغذ روي صفحه اي متشكل از حروف برجسته سربي و آغشته به مركب فشرده مي شد و بر اثر فشار، حروف بر صفحه كاغذ نقش مي بست. با ارائه اين روش حروف چيني روزنامه كه قبلا به صورت دستي انجام مي شد نيز با شيوه چاپ سربي به ساده تر شد.

در سال 1886 ميلادي با اختراع دستگاه حروف چيني خودكار لاينوتايپ شيوه چاپ سربي كنار گذاشته شد و جاي خود را به دستگاه الكترونيكي داد. دستگاه هاي الكترونيكي نيز از گذشته تا به امروز دچار تحول بسياري شده و صنعت چاپ را دگرگون كرده اند.

اميد واريم با ارائه اين نوشتار ارزشمند در وب سايت تام پرينت توانسته باشيم در باب آگاهي شما عزيزان در زمينه پيشينه صنعت چاپ در ايران و جهان گام مثبتي برداشته باشيم.